БАЛАНЫ БУЛЛИНГТЕН ҚАЛАЙ ҚОРҒАУҒА БОЛАДЫ?

АТА АНАЛАР МЕН ЗАҢДЫ ӨКІЛДЕР ҮШІН ЖАДЫНАМА

Жалпы ұсыныстар:

1. Балаңызбен сенімді қарым-қатынас орнатыңыз және сақтаңыз

Не істеу керек

- Біз балаларды тәрбиелеуде мұндай тәсілді қолданбауға кеңес береміз: баланы жақсы жаңалық үшін мадақтаңыз және жамандары үшін сынамаңыз. Әйтпесе, олар сізбен тек оң реакция болатын ақпаратпен бөліседі.

- Егер бала сізге буллинг туралы айтса, буллинг мәселесін құнсыздандырмаңыз, балаға "ол өзі кінәлі/өзі кінәлі"деп айтпаңыз. Түсіністікпен қарап, мұқият тыңдаңыз.

- Баланың артында ешқандай әрекет жасамаңыз, оның келісімінсіз оның ісіне араласпаңыз. Оның ең үлкен қорқынышы - ата-аналардың келуімен бәрі нашарлайды.

- Бұл жағдай туралы сынып жетекшісіне және оқу меңгерушісіне хабарлауды ұмытпаңыз. Мектеп басшылығы заң бойынша мектепте кез-келген физикалық және психологиялық зорлық-зомбылықтан бос қауіпсіз орта құруға міндетті.

2. Балаға өзіне деген сенімділікті тәрбиелеңіз

Не істеу керек

- Баланы әділ және әділетсіз сынға жауап беруге үйретіңіз. Оған кез келген сын жеке реніш емес, тек бір жағдай туралы біреудің пікірі екенін жеткізу маңызды.

- Балаға өзін көрсете алатын әрекетті табуға көмектесіңіз. Өзіне сенімді балалар қорлаудың құрбаны болады, ал сүйікті ісіндегі сәттілік, тіпті шамалы болса да, егер ол орын алса, агрессияның салдарын оңай жеңуге көмектеседі

3. Баламен ғана емес, топпен де жұмыс жасаңыз

Не істеу керек:

«Назар аударма» және «оларды қайтару» кеңестерін ұмытыңыз. Бала теріс пайдаланушымен қарым-қатынас жасай алады, бірақ ол ұжымда қорлау мен қорлау - бұл эмоцияны білдірудің жалпыға бірдей тәсілі болатын жағдайды өзгерте алмайды.

- Педагогикалық құрамға әсер етіңіз және проблеманы шешуге басқа ата-аналарды қатыстырыңыз: ешкім өз баласының қорланғанын қаламайды.

4. Балаңызға агрессияны қабылдауға үйрету

Не істеу керек :

- Балаңызды қорлаудың барлық жағдайларын талқылаңыз және арандатуларға қалай дұрыс жауап беруге болатындығын үйретіңіз. Неліктен сабырлылық пен парасаттылық құқық бұзушыларды басты нәрсе - қорлаудың көрінетін нәтижесінен айыратындығын түсіндіріңіз.

- Балаңызға сізге, мұғалімге немесе мектеп кеңесшісіне қорлау туралы хабарлауға қорықпауға үйретіңіз. Бала қорлық туралы хабарлаудан қорықпауы керек.

5. Балаға айналасындағылармен ортақ мүдделерді қалыптастыруға көмектесіңіз

Не істеу керек:

- Баланың сыныптастарын қонаққа жиі шақырыңыз(әсіресе ол жанашыр). Егер баланың ерекше хоббиі болса, оған құрдастарына ол туралы айтуға көмектесіңіз.

- Басқа балалардың ата-аналарымен қарым-қатынас жасаңыз. Көбінесе бұл ересектер арасындағы достық балалар арасындағы қарым-қатынасқа себебі болады. Мұны істеу үшін мектептен кейін кафеге жиналуды немесе отбасыларымен киноға баруды ұсыну жеткілікті.

Балаларға кибербуллинг, Интернеттегі қауіпсіздік ережелері туралы, оны қалай анықтау және не істеу керектігі жайында түсіндіріңіз. Кибербуллинг туралы баламен сөйлесудің алгоритмі мынадай:

Сенің онлайн «достарың» кім екенін біл. Егер сенің онлайн досың/ құрбың шынайы өмірде кездесу туралы ұсыныс жасаса ата анаңа хабарла.

Кибер буллердің онлайн хабарламаларына жауап берме. Оның орнына кибербуллердің хабарламасын скриншот жасап дәлелдеме ретінде сақтап қой (бұл скриншотты болашақта кибербуллерді сот тәртібімен жауапқа тарту үшін пайдалануға болады).

Кибербуллерді блокқа қой немесе сайт әкімшілігіне оны блокқа қоюы сұрап хабарлама жазып жібер (скриншотты қоса тірке).

Басқа балалардың кибербуллингіне қатыспа. Оффлайн немесе онлайн буллинг жасама. Буллингке буллингпен жауап берме.

Егер сені қорласа немесе онлайн сезікті әрекеттерді байқасаң, міндетті түрде өз ата анаңмен бөліс.

Интернеттегі жеке ақпаратты танымайтын адамдармен бөліспе және олардан файлдарды қабылдама.

- Үйде электрондық құрылғылар/гаджеттер қолдануға уақытша шектеу орнатыңыз және балаларға бұл шектеулердің маңыздылығын түсіндіріңіз. Балаңызбен, оның тек белгілі бір уақытта, мысалы таңертең немесе кеште 1 сағат гаджет қолдана алатындығы туралы келісімге келіңіз.

- Егер Сіз балаңызға онлайн ойын ойнауға рұқсат беретін болсаңыз, онлайн ойынның жас ерекшеліктеріне қатысты шектелу талаптарын міндетті түрде сақтаңыз. Жас ерекшеліктеріне байланысты шектеу ойынның сипаттамасында көрсетіледі: 3, 7, 12, 16 және 18 жас. Неғұрлым үлкен жастағыларға арналған онлайн ойындарда күш көрсету, қатыгездік, кісі өлтіру көріністері бар суреттер болады, бұл әрине кіші жастағы балалардың психологиялық тұрғыдан дамуы мен денсаулығына жағымсыз әсер етеді.

- Өзіңіздің әлеуметтік желілердегі парақшаларыңызда балаларыңыздың жеке суреттерін бөліспеңіз. Ата аналар кейде, балаларының өздеріне күлкілі боп көрінген суреттерін ата аналар чатына немесе әлеуметтік желілерге салады. Алайда бұл суреттер балаға ұнамауы мүмкін, ал егер оларды сыныптастары көріп қалса, олар Сіздің балаңыздың үстінен күліп мазаққа айналдыруы және бұл суреттерді сыныптастар чатына салуы мүмкін, осылайша бала кибербуллингтен зардап шегеді.